Geen boe of bah kwam eruit. De hele les niet. Grote, donkerbruine ogen keken me intens aan…
Nu gebeurt dit wel vaker, zeker tijdens de allereerste les. Maar meestal breekt op een goed moment toch het ijs en gaat het kind met minimaal een glimlach(je) de deur uit.
Dit meisje niet. Geen woord, geen glimlachje, helemaal NIETS.
De moeder was bij de les en nam het woord voor haar. Zei dat ze verlegen was en het spannend vond. Ja, niet vreemd natuurlijk, als je 7 jaar bent en voor het eerst naar een vreemde juf gaat om een muziekinstrument te leren bespelen.
Tot zover allemaal best logisch.
Het punt is, dit bleef niet beperkt tot de eerste les. Nou vooruit, de derde les hoorde ik wel voor het eerst haar stem en na een aantal weken kon ik een piepklein gesprekje met haar voeren. Er was progressie. Maar het ging niet zoals het bij andere kinderen meestal gaat. Normaal komt het contact echt wel op gang en stelt een kind zich langzamerhand open.
Op een dag stelde ik de moeder voor om een gedeelte van de les op de gang te wachten. Misschien zou dat helpen? Wonder boven wonder vond het meisje dat goed. Ze was blijkbaar toch niet erg bang. Maar er kwam helaas nog steeds vrijwel niets uit.
De eerste lessen stonden in het teken van de fluit verkennen en spelletjes doen met geluiden en blazen. Je kent het wel. Ze deed alles braaf na. Maar wanneer ik haar vroeg om zelf iets te bedenken, gingen ‘de luikjes’ meteen dicht. Ze zei niks en deed niks. Ze bewoog zelfs niet, het bleef akelig stil…
Zolang ik vroeg om mij na te doen, lukte het. We speelden liedjes met twee tonen, en deden voor- en naspeelspelletjes. Ze ging vooruit, maar zeer traag. Ik had het gevoel dat er VEEL meer in dit meisje zat dan eruit kwam.
Moeder vertelde over thuis, dat ze soms wel eens samen wat speelden. Maar het ging niet van harte. Moeder deed haar best, probeerde routine aan te brengen in het oefenen, hielp mee, of liet het meisje juist zelfstandig oefenen. Regelde dat opa en oma regelmatig geïnteresseerd vroegen naar de muzikale activiteiten van hun kleindochter. Het meisje speelde wel wat, maar vrijwel nooit uit zichzelf.
Toch bleef ze naar les komen, maar liefst vijf jaar lang! Het was voor haarzelf namelijk geen optie om te stoppen. Dat was opmerkelijk, want het ging allemaal nooit van harte. Ze ging wel vooruit en kon na vijf jaar echt leuk spelen. Ze bleek zelfs fantastisch te kunnen improviseren! Ook konden we inmiddels gelukkig gezellig kletsen over van alles en nog wat.
Dit verhaal speelde in de periode dat ik nog weinig over hoogbegaafdheid wist. Ik ontdekte wel dat mijn eigen zoon hoogbegaafd was en zijn proces kende ik natuurlijk. Maar dat leek totaal niet op wat dit meisje liet zien.
Inmiddels kreeg ik ook in de gaten dat ik meer hoogbegaafde kinderen op les had. Leerlingen die bij mijn kinderen op school zaten. Ook hun gedrag was weer anders, ieder kind had zijn eigen verhaal.
Ik begon geboeid te raken door hun leerprocessen en hun verschillende gedrag, hoewel ik er nog lang niet altijd iets van begreep. Ook bij mijn eigen kinderen niet. Daarom besloot ik een opleiding te gaan volgen over hoogbegaafdheid.
Hoe we erop kwamen weet ik niet meer. Maar vlak voor het moment dat het meisje naar de middelbare school zou gaan en daarom zou stoppen met de muzieklessen, kwam ik met de moeder op het gespreksonderwerp hoogbegaafdheid.
“Oh..”, zei ze, “hoogbegaafdheid... ja daar heb ik laatst een lezing over gevolgd, maar daar hoorde ik eigenlijk niets nieuws. Al die tips helpen toch niet.“
Op dat moment voelde ik iets aankomen... Ik trok de stoute schoenen aan en vroeg: “Wat bedoel je precies met: ’die tips helpen toch niet’?” En toen kwam het hele verhaal los…
Het verhaal dat ze al jarenlang van alles had geprobeerd, dat school het allemaal niet begreep, dat haar dochters (ze had er twee) nou eenmaal zo’n ‘luie persoonlijkheid’ hadden en dat het op de middelbare school waarschijnlijk allemaal wel goed zou komen. Ze besloot haar verhaal met dat ze het allemaal super vermoeiend vond, dat opvoeden…
Arme moeder... wát een frustratie en verdriet klonken er onder haar woorden…
En ik? Ik had het niet gezien. Ik had het totáal niet door gehad... Ik had op geen enkele manier gezien en er nooit bij stilgestaan dat dit meisje hoogbegaafd zou kunnen zijn. Ze liet me werkelijk op geen enkele manier haar talenten zien.
En ik wist toen helaas vrijwel niets over de signalen:
de signalen dat een kind zich overweldigd kan voelen
de signalen dat een kind worstelt met leren leren
de signalen waardoor je merkt dat een kind totaal in paniek is...
Laat staan dat ik wist wat ik kon doen om het kind te helpen.
Nou ja, iets deed ik waarschijnlijk wel goed, want ze bleef maar liefst vijf (!) jaar lang op les.
Dat was HET moment dat ik besloot dat ik alles, maar dan ook ALLES over hoogbegaafdheid wilde weten. Want dit zou ik me niet weer laten gebeuren!
“Maar zo kan het OOK hoor!!!”
Karlijn (6 jaar oud) speelt 5 maanden blokfluit. We doen een leuke Ragtime. Het gaat goed, we swingen de pan uit samen. Dan ineens draait ze het kopstuk van haar fluit...
Ik ben meteen alert, want dit kan 2 dingen betekenen: of ze heeft er ineens genoeg van en vindt het tijd om de les te beëindigen, of er komt iets speciaals…
Nou, ik kan je vertellen: het werd iets speciaals! Ze speelt met dezelfde passie en muzikaliteit nogmaals de Ragtime, maar nu met haar hand onder het kopstuk... Met gemak zoekt ze de juiste toonhoogte. Een kind totaal in flow....
I ❤️ them…
Heb jij ook 'een Karlijn' op les?
En wil je meer weten over hoe je hoogbegaafde leerlingen in ‘flow’ kunt brengen tijdens jouw muzieklessen? Kom dan op 10 maart 2023 naar de webinar ‘Flow en meer…’.
Wil je liever eerst laagdrempelig kennis maken met WijsjedeWeg? Tijdens de Week van de Hoogbegaafdheid van 4-12 maart 2023 kun je de de opname van de introductiewebinar ‘Ik wil het niet leren, ik wil het kunnen!’ bekijken voor slechts 15 euro (normaal 25 euro).
‘Het is zo gezellig als je zo bent! Laat dat alsjeblieft ook eens bij anderen zien!’ zei ze.
Ze zette me aan het denken. Ze had het over Geert.
Geert ‘is’ een spraakwaterval. Over vanalles wil hij vertellen. Voor we aan de muziekles beginnen laat ik hem lekker spuien en ik geniet van zijn sprankelendheid.
En Geert ‘is‘ ook nog anders. Toen ik hem voor het eerst op les had, kon ik echt niet vermoeden dat hij een heleboel tijd later zo’n gezellige prater zou zijn… Want zodra er iemand anders binnenkomt gaat zijn spraakwaterval uit. Dan zie ik opeens weer het kind voor me dat voor het eerst op les kwam: zo stil, zo observerend, zo serieus.
Met haar opmerking gaat ze (wie dan? Doet er niet zo toe) voorbij aan Geert zijn diverse uitingsvormen van ‘zijn’ en aan zijn eigen manier van veiligheid creëren. Want kennelijk kijkt Geert graag de kat uit de boom. Pas als hij zich veilig voelt komt hij los.
Heb jij ook ‘een’ Geert op les?
Vraag jij je ook wel eens af wat je nou precies voor dit kind kunt betekenen? Of hoe je hem nog wat beter kunt bereiken tijdens je les? Of wat voor verwachtingen je eigenlijk kunt hebben van hem?
Tijdens de Week van de Hoogbegaafdheid van 4-12 maart 2023 kun je op een heel laagdrempelige manier kennis maken met WijsjedeWeg. Snuffel rond op deze website voor meer info.
‘Maar juf, dat KAN ik helemaal niet!‘
Les 1: Sterre probeert iets uit, iets wat ze nog nooit eerder gedaan heeft. En het lukt haar niet…. Voor het eerst van haar leven lukt iets niet in één keer. Ze begrijpt precies wat ik van haar vraag. Maar haar handen krijgen het niet meteen voor elkaar. Haar gezicht vertrekt, bijna kijkt ze al boos.
Het is me meteen duidelijk dat de woorden ‘oefenen’ en ‘proberen’ haar onbekend zijn. En dat falen haar bijna fysiek pijn doet.
Op deze eerste les realiseer ik me dat ik alles uit de kast mag halen om haar door deze moeilijke ervaring heen te helpen. Van Sterre mag niks piepen, moet alles klinken, mag niks mislukken en fouten maken is vreselijk. Als er teveel niet lukt speelt Sterre voor clown.
Gelukkig wil Sterre heel graag muziek maken en houdt ze nu al van haar instrument. Bovendien is ze een doorzetter. Thuis oefenen lukt wel en trots laat ze op de tweede les zien wat ze inmiddels kan. Maar het hele scenario herhaalt zich bij de volgende leerstap. En de volgende, en de volgende.
Heb jij ook ‘een’ Sterre op les?
Vraag jij je ook wel eens af wat je nou precies voor haar kunt betekenen? Hoe je haar toch een nieuwe uitdaging kunt gunnen, zonder dat je nou net teveel van haar vraagt? Hoe je kunt voorkomen dat ze faalangst gaat ontwikkelen?
Tijdens de Week van de Hoogbegaafdheid van 4-12 maart 2023 kun je op een heel laagdrempelige manier kennis maken met WijsjedeWeg.