“Wat knap van je dat je dit kerstliedje al zo goed kan spelen zonder te hebben geoefend!!”
De moeder van Michel geeft haar zoon een compliment. Ze vindt het leuk dat haar zoon kerstliedjes speelt en wil hem graag stimuleren om er nog meer te gaan spelen.
Maar is dit eigenlijk wel zo’n handig en stimulerend compliment?
Is het wel zo knap als je iets kan, maar er niets voor hebt gedaan?
En wat leert Michel van dit compliment?
Je kunt het hebben van een talent, bijvoorbeeld een muzikaal talent, vergelijken met een elastiekje. Het ene kind krijgt bij zijn geboorte een klein muzikaal elastiekje mee, de ander een groter elastiek en weer een ander een postbode-elastiek. Elk elastiekje kan worden uitgerekt: je muzikale groei. Of je nou een klein of een groot elastiek hebt meegekregen.
Je kunt je voorstellen dat iemand met een klein elastiekje, dus met weinig muzikaal talent, op een bepaald moment niet veel verder kan groeien en flink z’n best moet doen om zijn elastiekje uit te rekken. Maar een kind met een postbode-elastiek hoeft voor het eerste stukje groei niet zoveel te doen. Daar hoeft hij zich niet zo erg voor in te spannen. Dus: is het dan knap als dit kind ‘zomaar’ een kerstliedje kan spelen?
En wat leert Michel van zo’n compliment? Eigenlijk vooral dat hij zich niet zo erg hoeft in te spannen. Dus een volgende keer zal hij dat waarschijnlijk ook niet doen, want zich ergens voor inspannen lijkt alsof hij er niets van kan. En bovendien krijgt hij dan misschien wel geen compliment. En zo kan zich bij Michel het gevoel ontwikkelen dat oefenen iets is voor “domme” mensen.
Wat zou de moeder van Michel beter kunnen zeggen? Zodat ze haar zoon op een positieve manier kan stimuleren om meer kerstliedjes te gaan spelen?
Complimenten werken het beste als ze gaan over over de manier waarop de prestatie tot stand gekomen is. Procesgerichte complimenten dus. En daaraan toevoegen wát de ander zo handig, mooi of goed doet én wat dat vervolgens oplevert. Hiermee geven we de ander informatie om dit gedrag te herhalen in andere, nieuwe situaties. En dat is wat we vaak willen: dat de ander begrijpt dat dit gedrag voor herhaling vatbaar is en hem of haar verder kan brengen.
“Maar zo kan het OOK hoor!!!”
Karlijn (6 jaar oud) speelt 5 maanden blokfluit. We doen een leuke Ragtime. Het gaat goed, we swingen de pan uit samen. Dan ineens draait ze het kopstuk van haar fluit...
Ik ben meteen alert, want dit kan 2 dingen betekenen: of ze heeft er ineens genoeg van en vindt het tijd om de les te beëindigen, of er komt iets speciaals…
Nou, ik kan je vertellen: het werd iets speciaals! Ze speelt met dezelfde passie en muzikaliteit nogmaals de Ragtime, maar nu met haar hand onder het kopstuk... Met gemak zoekt ze de juiste toonhoogte. Een kind totaal in flow....
I ❤️ them…
Heb jij ook 'een Karlijn' op les?
En wil je meer weten over hoe je hoogbegaafde leerlingen in ‘flow’ kunt brengen tijdens jouw muzieklessen? Kom dan op 10 maart 2023 naar de webinar ‘Flow en meer…’.
Wil je liever eerst laagdrempelig kennis maken met WijsjedeWeg? Tijdens de Week van de Hoogbegaafdheid van 4-12 maart 2023 kun je de de opname van de introductiewebinar ‘Ik wil het niet leren, ik wil het kunnen!’ bekijken voor slechts 15 euro (normaal 25 euro).
‘Het is zo gezellig als je zo bent! Laat dat alsjeblieft ook eens bij anderen zien!’ zei ze.
Ze zette me aan het denken. Ze had het over Geert.
Geert ‘is’ een spraakwaterval. Over vanalles wil hij vertellen. Voor we aan de muziekles beginnen laat ik hem lekker spuien en ik geniet van zijn sprankelendheid.
En Geert ‘is‘ ook nog anders. Toen ik hem voor het eerst op les had, kon ik echt niet vermoeden dat hij een heleboel tijd later zo’n gezellige prater zou zijn… Want zodra er iemand anders binnenkomt gaat zijn spraakwaterval uit. Dan zie ik opeens weer het kind voor me dat voor het eerst op les kwam: zo stil, zo observerend, zo serieus.
Met haar opmerking gaat ze (wie dan? Doet er niet zo toe) voorbij aan Geert zijn diverse uitingsvormen van ‘zijn’ en aan zijn eigen manier van veiligheid creëren. Want kennelijk kijkt Geert graag de kat uit de boom. Pas als hij zich veilig voelt komt hij los.
Heb jij ook ‘een’ Geert op les?
Vraag jij je ook wel eens af wat je nou precies voor dit kind kunt betekenen? Of hoe je hem nog wat beter kunt bereiken tijdens je les? Of wat voor verwachtingen je eigenlijk kunt hebben van hem?
Tijdens de Week van de Hoogbegaafdheid van 4-12 maart 2023 kun je op een heel laagdrempelige manier kennis maken met WijsjedeWeg. Snuffel rond op deze website voor meer info.
‘Maar juf, dat KAN ik helemaal niet!‘
Les 1: Sterre probeert iets uit, iets wat ze nog nooit eerder gedaan heeft. En het lukt haar niet…. Voor het eerst van haar leven lukt iets niet in één keer. Ze begrijpt precies wat ik van haar vraag. Maar haar handen krijgen het niet meteen voor elkaar. Haar gezicht vertrekt, bijna kijkt ze al boos.
Het is me meteen duidelijk dat de woorden ‘oefenen’ en ‘proberen’ haar onbekend zijn. En dat falen haar bijna fysiek pijn doet.
Op deze eerste les realiseer ik me dat ik alles uit de kast mag halen om haar door deze moeilijke ervaring heen te helpen. Van Sterre mag niks piepen, moet alles klinken, mag niks mislukken en fouten maken is vreselijk. Als er teveel niet lukt speelt Sterre voor clown.
Gelukkig wil Sterre heel graag muziek maken en houdt ze nu al van haar instrument. Bovendien is ze een doorzetter. Thuis oefenen lukt wel en trots laat ze op de tweede les zien wat ze inmiddels kan. Maar het hele scenario herhaalt zich bij de volgende leerstap. En de volgende, en de volgende.
Heb jij ook ‘een’ Sterre op les?
Vraag jij je ook wel eens af wat je nou precies voor haar kunt betekenen? Hoe je haar toch een nieuwe uitdaging kunt gunnen, zonder dat je nou net teveel van haar vraagt? Hoe je kunt voorkomen dat ze faalangst gaat ontwikkelen?
Tijdens de Week van de Hoogbegaafdheid van 4-12 maart 2023 kun je op een heel laagdrempelige manier kennis maken met WijsjedeWeg.