Wijsje de Weg

Als een moeder aan de deur staat met haar boze kind, dan heb je iets te doen. We weten allemaal dat emoties eerst een beetje moeten afnemen voor je weer normaal aan het werk kunt. Bij jonge hoogbegaafden kan dat echter een flinke opgave zijn…

“Er was eens een klein meisje. Ze ging graag naar de bibliotheek, want ze mocht al helemaal alleen en dat vond ze heerlijk. Zelf op pad, zelf boeken kiezen en zelf weer naar huis lopen. Tot corona kwam, want toen ging de bibliotheek dicht en het meisje kreeg last van BOOS…

Ze had veel Boos, heeeel veel Boos. Papa en mama wisten zich geen raad. Op school was ze altijd lief. Volgens juf was er niets aan de hand. Maar thuis kwam Boos elke dag langs. ELKE dag: ’s morgens, ’s middags, ’s avonds en soms zelfs ‘s nachts...

Het meisje had het moeilijk op school. Ze zat in groep 3. Na drie maanden had ze niets meer te leren in groep 3, daarom ging ze na de kerstvakantie meteen door naar groep 4. Maar het hielp niet. Boos bleef maar langskomen.

De muzieklessen gingen gewoon door tijdens de corona tijd. Dat was fijn. Het meisje genoot van muziek en van de lessen. Ze speelde in rap tempo door drie lesboeken heen. 

Maar toen de muziekstukken moeilijker werden, kwam Boos opeens ook tijdens muziekles op bezoek…

Gelukkig ligt bij muziekles “toevallig” het boekje ‘Ferm’ om voor te lezen. Dat boekje gaat over Boos. Het verhaaltje hielp het meisje telkens weer om rustig te worden. Zo lukte het haar om Boos de baas te blijven.

Het meisje hield zo erg van muziek, dat ze steeds weer doorzette. Hoe moeilijk dat soms ook was. Ze wilde wel heel graag zélf ontdekken hoe ze met moeilijke dingen zoals ritmes, loopjes en noten kon omgaan. Maar alle tips over muziek nam ze gelukkig elke keer aan en mee naar huis.

Op een dag was de bibliotheek weer open. Het meisje genoot intens: al die boeken en verhalen! Vandaag nam ze een nieuw boek mee naar huis met gedichtjes van Milja Praagman: ‘Magneetje’. Ze vertelde opgetogen aan haar moeder dat ze prachtige gedichten had gevonden en las er eentje voor:

Mantra voor een kleine regenworm

Wanneer iemand zegt
dat je iets niet kunt,
luister niet
gum het uit je hoofd.
Steek je tong uit.

Wanneer je iets wil,
ga het doen en proberen,
alles kun je leren!

Moeder stuurde mij een foto van dit gedichtje en bedankte mij voor de fijne muzieklessen van dit seizoen. Wat heeft dit kleine meisje grote stappen gemaakt dit jaar. Wat een zelfkennis heeft ze al ontwikkeld en wat prachtig om te zien dat ze haar weg vindt in de bibliotheek en tijdens het muziek maken!

De kracht van een boekje als Ferm in je lespraktijk

Omdat ik het meisje goed kende en wist dat zij erg van lezen hield, zette ik een boekje in, samen met een glaasje water. Beide dingen accepteerde ze. Daar had ik geluk mee :-)

Door in alle rust dit boekje voor te lezen kalmeerde het meisje. Ik legde haar uit, dat Boos bij iedereen op bezoek kan komen. Hij komt en hij gaat ook weer. Een emotie is altijd in beweging. Al gauw voelde haar gedrag minder beladen. We spraken over Boos in de derde persoon. Zo hoefde ze Boos niet te koppelen aan haar persoonlijkheid. We zeggen immers zomaar: ‘Jij BENT boos zeg!’ 

Ik zeg liever: Jij HEBT boos op bezoek! Ik praat liever over Boos als mannetje dat onverwacht komt ‘logeren’. Wat heeft hij jou te vertellen? Waarom komt hij langs? Wat wil je eigenlijk graag? En: hoe sturen we hem op de beste manier weer naar huis? Je kunt zelfs een speciaal muziekstukje voor hem componeren :-) 

Door middel van fantasie en humor kan er ruimte ontstaan om te praten en/of weer aan het werk te gaan. Lukt dat nog niet? Dan is de boosheid nog niet helemaal verdwenen en is er meer tijd nodig.

Psycho-educatie blijkt steeds weer het sleutelwoord in de begeleiding van hoogbegaafden bij “lastig” gedrag. Lastig is niet perse lastig, maar wel altijd een signaal. Het laat vooral zien dat de leerling graag iets wil, maar (nog) niet bij machte is dit verbaal te verwoorden of zich nog niet bewust is van wat hij of zij eigenlijk precies wil. Meestal is het enkel een gevoel van over- of onmacht, intense emoties en een vol hoofd.

Boekjes: 
Ferm - Tirza van Schie en Hanneke van der Meer (uitgeverij Fraai)
Magneetje - Milja Praagman (uitgeverij Leopold)